اگر هنگام صبح با سختی از خواب بیدار میشوید و با تمام وجود آرزو میکنید که کاش یک ساعت دیگر را میتوانستید در تختخواب خود سپری کنید، باید به دنبال دو دلیل اصلی باشید:
1- به احتمال بسیار زیاد شما دچار کمبود خواب هستید و در طول شب گذشته کمتر از میزان توصیه شده توسط کارشناسان یعنی بین هفت تا هشت ساعت خوابیدهاید.
2- شاید هم این موضوع ناشی از بههمخوردن ریتم طبیعی بدن شما باشد.
بدن انسان به شدت به یکنواختی و برنامهریزی علاقه دارد. علت بسیاری از خستگیها در هنگام صبح این است که ما برای خواب خود برنامه مشخصی نداریم. یعنی در ساعت مشخصی به رختخواب نمیرویم و در زمان مشخصی هم از خواب بیدار نمیشویم. این در حالی است که بدن دارای یک ساعت طبیعی بسیار دقیق است که از چند ساعت قبل از بیدار شدن به تدریج بدن را برای این کار آماده میکند. این حالت را میتوان با روشن شدن کامپیوتر مقایسه کرد.
زمانیکه شما دکمه روشن شدن کامپیوتر خود را فشار میدهید، برای مدتی صداهایی از داخل آن میشنوید. چند صفحه مختلف روی صفحه نمایش نشان داده میشوند و سرانجام زمانیکه کامپیوتر مراحل آمادهسازی خود را طی کرد، تصویر روی مانیتور نمایش داده میشود. بدن انسان هم در هنگام بیدار شدن شرایطی مشابه با این کامپیوتر دارد و اگر مراحل آمادهسازی به درستی انجام نشود، آنگاه کسالت، خستگی، خوابآلودگی و حتی بیماری به سراغ فرد میآید.
از چند ساعت قبل از بیدار شدن ،خواب انسان سبکتر میشود، دمای بدن به تدریج بالا میرود و هورمونهایی در بدن تزریق میشوند که انرژی لازم را برای بیدار شدن از خواب فراهم میکنند. اما اگر خوابیدن و بیدار شدن شما نظم نداشته باشد، بدن نمیتواند زمان بلند شدن را تخمین بزند و مراحل آمادهسازی به درستی انجام نمیشود.
به این ترتیب صدای زنگ ساعت شما در فضای خانه بلند میشود اما شما هنوز برای بیدار شدن آماده نیستید و به همین دلیل احساس خستگی و خوابآلودگی میکنید. البته اگر تاکنون خواب منظمی نداشتید، خیلی نگران نباشید زیرا به راحتی میتوان ساعت بدن را تنظیم کرد. اگر هر شب در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و حتی در روزهای تعطیل در یک ساعت مشخص بیدار شوید بعد از چند هفته، ساعت بدن شما هم تنظیم میشود.
به همین دلیل است که بعضی از مردم همیشه پنج دقیقه قبل از به صدا درآمدن زنگ ساعت از خواب بیدار میشوند. فعالیتهای بیولوژیکی در این افراد به خوبی تنظیم شده است و بدن آنها درست راس ساعت مشخص از خواب بیدار میشود.
دوباره نخوابید
اکثریت آدمها بعد از شنیدن صدای زنگ ساعت دکمه روی آن را فشار میدهند تا بین 10 تا 20 دقیقه دیگر بخوابند اما به اعتقاد کارشناسان این بدترین کاری است که یک نفر ممکن است در هنگام صبح انجام دهد. علت این موضوع را باید در نیاز بدن به ساعات قبل از بیداری جستوجو کرد که در آن ما برای بیدار شدن از خواب آماده میشویم. در حین ساعات آمادهسازی خواب انسان سبکتر میشود تا بتواند راحتتر از خواب بلند شود.
اما اگر شما بعد از بیدار شدن، باز هم بعد از شنیدن صدای زنگ ساعت، آن را خاموش کرده و بخوابید، ممکن است خواب شما عمیق شده و باز هم به مراحل قبل از آمادهسازی بازگردید. شما قرار نیست در حین خواب عمیق از خواب بیدار شوید، بلکه خواب شما باید به تدریج سبک شده و سپس در مرحله آخر آمادهسازی چشمان خود را باز کنید.
نور را به خانه دعوت کنید
بیدار شدن و خوابیدنهای مکرر در هنگام صبح تنظیم بدن را به هم میریزد و حتی ممکن است باعث شود شما در کل روز احساس کسلی، سرگیجه، ناهوشیاری و خوابآلودگی داشته باشید. به همین دلیل کارشناسان معتقدند، بهتر است ساعت خود را درست در زمانی تنظیم کنید که تصمیم دارید از خواب بلند شوید و به این ترتیب دیگر نتوانید به خودتان وقت اضافه برای خوابیدن بدهید.
همچنین بهتر است به محض بیدار شدن از خواب، پردههای خانه را کنار بزنید تا نور آفتاب به داخل اتاقتان وارد شود. نور آفتاب به طور طبیعی ساعت داخلی را به کار میاندازد و به بدن اعلام میکند که هنگام صبح فرا رسیده است.
این یک هشدار است
تغییر حالت از خواب به بیداری وضعیت بسیار استرسزا و پرفشاری را برای بدن فراهم میکند. با اینکه شما در هنگام خواب کاملا بیحرکت و آرام هستید اما تغییرات زیادی در بدن شما در حال رخ دادن است. برای مثال دمای بدن شما به تدریج کاهش پیدا میکند و فشار خونتان کم میشود. زمانیکه فرد بیدار میشود، بدن به طور ناگهانی احتیاج به فعالیت بیشتری دارد. به همین دلیل قلب باید شدیدتر از قبل شروع به کار کند و جریان خون در بدن سرعت بگیرد.
در حقیقت بدن برای آنکه خود را با این تغییرات وفق دهد احتیاج به زمان دارد و درست به همین دلیل است که اکثر حملات قلبی در هنگام صبح رخ میدهند. اگر یک لخته کوچک در رگهای خونی شما قرار گرفته باشد، افزایش فشار خون بعد از بیداری ممکن است باعث حرکت آن به بخشهای حساس شده و خطر ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد.